Hoe participatie organiseren?

Diverse buitenlandse zusterorganisaties van NIRAS hebben gelijkaardige informatieve, participatieve en besluitvormingstrajecten opgezet om de ontwikkeling van hun bergingsconcepten verder vorm te geven. 

Recent maakte het Forum on Stakeholder Confidence (FSC) van het OECD Nuclear Energy Agency (NEA) daarvan een analyse in 14 landen: België, Canada, Tsjechië, Frankrijk, Duitsland, Hongarije, Italië, Japan, Rusland, Spanje, Zweden, Zwitserland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten van Amerika. 

Het FSC definieert dialoog als ‘een benadering van samenwerking of partnerschap tussen de institutionele actoren en de betrokken gemeenschappen, waarbij het publiek wordt betrokken bij het besluitvormingsproces en er wederzijds wordt geleerd’. In sommige landen vinden deze dialoogprocessen tussen de institutionele actoren en de gemeenschappen plaats in de vorm van partnerschappen, terwijl in andere landen regionale conferenties of andere participatieve modellen worden ingezet om het lokale en regionale niveau te raadplegen en erbij te betrekken. 

Uit deze internationale analyse kunnen we het volgende onthouden:

• De dialoogprocessen omvatten meestal interacties tussen nationale agentschappen, lokale gemeenten, bedrijfsverenigingen, regelgevende instanties, burgers en milieuorganisaties. Hoewel traditioneel veel aandacht werd besteed aan lokale gemeenschappen, spelen in sommige landen ook regionale actoren een belangrijke rol in de participatieprocessen. 
• Het betrekken van jongeren bij de plannen en programma's voor het langetermijnbeheer van radioactief afval is in alle landen een belangrijke overweging geworden. Want jongeren zullen de toekomstige resultaten van de huidige beslissingen rond afval moeten beheren. 
• De gebruikte participatiemethoden zijn vaak even belangrijk als de specifieke discussiethema’s zelf. Er moet dus een doeltreffend communicatieplan worden ontwikkeld en uitgevoerd om de dialoog te organiseren. 
• Het besef groeit dat gemeenschappen die bereid zijn een essentiële dienst aan de natie te verlenen door onderdak te bieden aan een faciliteit voor de berging van radioactief afval, recht hebben op maatregelen met een toegevoegde waarde om hun sociaal en economisch welzijn te ontwikkelen. Toegevoegde waarde komt niet in de plaats van compenserende maatregelen, maar compenserende maatregelen kunnen wel tot toegevoegde waarde leiden.