Dialoog over de toekomst van radioactief afval
Voor het financieren van het langetermijnbeheer van radioactief afval legt NIRAS provisies aan, zeg maar een ‘financiële voorraad’ op basis van bijdragen (retributies) die de producenten van radioactief afval moeten betalen op het ogenblik dat ze hun afval overdragen aan NIRAS. Deze provisies worden gestort in fondsen die speciaal daarvoor zijn opgericht. Willen we het principe overeind houden dat de vervuiler betaalt voor de toekomstige berging van het radioactief afval en de opkuis van de afgedankte nucleaire installaties, dan moeten we de garantie hebben dat alle betrokkenen hun financiële verplichtingen nakomen, en liefst nu al voor in de toekomst.
Er bestaan dan ook onderhandelde (en wettelijke) afspraken tussen de overheid en de producenten van radioactief afval om nu al financiële middelen te voorzien voor deze fondsen. We willen vermijden dat het uiteindelijk de overheid is die de nucleaire erfenis van de kerncentrales volledig moet bekostigen met het geld van de belastingbetaler. Bovendien zouden de kosten dan terechtkomen bij de volgende generaties, die helemaal geen baten hebben gehad van die kerncentrales, maar er wel de lasten van moeten dragen. Concreet betekent dit dat iedereen, ook jij en ik, nu al via bijvoorbeeld de elektriciteitsrekening bijdraagt aan deze fondsen.
Het Fonds op lange termijn dient voor de financiering van de kosten verbonden aan de bouw en de exploitatie van de opslag- en bergingsinstallaties voor radioactief afval. Het dekt zowel de vaste kosten (afschrijvingen en financiële lasten, instandhouding van de infrastructuur ...) als de variabele kosten (kosten voor het overbrengen, controleren en plaatsen van het radioactief afval).
Dit fonds wordt gespijsd met de vastgestelde tarieven die NIRAS aanrekent bij iedere overdracht van radioactief afval. Producenten moeten NIRAS steeds vooraf op de hoogte brengen van de hoeveelheid en het type afval dat ze zullen produceren.
Het Fonds op middellange termijn heeft tot doel de kosten te dekken die gemaakt worden voor het creëren en in stand houden van het maatschappelijke draagvlak dat nodig is om een bergingsinstallatie voor radioactief afval te integreren in een lokale gemeenschap. Het Fonds moet ervoor zorgen dat het bergingsproject een toegevoegde waarde vormt voor de betrokken lokale gemeenschap. Want door de bergingssite te aanvaarden op haar grondgebied verleent zij een dienst aan de samenleving. Het Fonds op middellange termijn wordt gespijsd door een integratiebijdrage van de producenten van radioactief afval.